5ส และ Visual Management หลักการพื้นฐานที่ไม่ควรมองข้าม
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วรวุฒิ สมศักดิ์
ในหนทางสู่ความเป็นเลิศขององค์กรมีเครื่องมือเพื่อการปรับปรุงผลิตผลหรือผลลัพธ์ (Productivity) และคุณภาพ (Quality)เป็นจำนวนมาก ซึ่งมีรากฐานอยู่ 2 เรื่อง ที่หลายองค์กรมักมองข้ามพลังของเครื่องมือทั้งสองนี้ด้วยความรู้สึกว่าเป็นเพียงเรื่องพื้นๆเท่านั้น คือ 5ส และ Visual Managementแม้ว่าโลกในปัจจุบันที่ว่ากันว่าเป็น ยุค Digital เกิดสังคมเสมือนบนโลกออนไลน์ สถานที่ทำงานกลายเป็น Anywhere-Anytimeแต่โลกกายภาพไม่เคยหายไป ภาคการผลิตยังมีโรงงานและภาคบริการที่ยังต้องมีสถานที่ ดังนั้น “5ส”จึงยังเป็นหลักคิดที่มีความสำคัญ
5ส วิวัฒนาการมาจากแนวคิด Good Housekeeping การทำงานที่มีคุณภาพและประสิทธิภาพ พื้นที่ทำงานต้องสะอาด อุปกรณ์เครื่องมือเป็นระเบียบ ใช้งานได้สะดวก จากนั้นแนวคิดนี้จึงถูกยกระดับขึ้นมาหลักคิดของ 5ส นำไปใช้ได้กับทุกองค์กร ความหมายของ 5ส มีหนังสือและบทความเขียนถึงมากมาย ผมลองหยิบมาต่อยอดที่น่าสนใจดังนี้ ครับ
- ส สะสางมีสิ่งที่จำเป็นต่อการทำงานและเชื่อมต่อกับระบบ Lean ด้วยการลดความสูญเสีย
- ส สะดวก หยิบเก็บง่ายและเพิ่มเติม คือ ประสิทธิภาพ คุณภาพ และความปลอดภัย
- ส สะอาด การดูแลรักษาสภาพพื้นที่ให้พร้อมปฏิบัติงาน
- ส สร้างมาตรฐานคือวงจร PDCA (Plan-Do-Check-Act)
- ส สร้างนิสัยการสร้างวัฒนธรรมองค์กรผ่านการกระทำซ้ำๆ